Cao Đẳng Y Dược TPHCM
- Nhận diện sớm các triệu chứng mất nước ở người lớn.
- Rối loạn trầm cảm: Nguyên nhân và hướng điều trị.
Viêm màng não có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào và tiến triển nhanh chóng nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Nhằm giúp bạn phát hiện bệnh sớm và chủ động chăm sóc sức khỏe, bài viết dưới đây sẽ cung cấp những dấu hiệu nhận biết viêm màng não cần lưu ý.
Viêm màng não là gì và triệu chứng
Theo Giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM cho biết, viêm màng não là tình trạng viêm của lớp màng bao quanh não và tủy sống – bộ phận quan trọng bảo vệ hệ thần kinh trung ương. Bệnh thường do nhiễm trùng bởi vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng, hoặc có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như chấn thương, phản ứng miễn dịch, tiếp xúc hóa chất độc hại,… Mặc dù ai cũng có thể mắc bệnh, nhưng trẻ nhỏ và người cao tuổi là những đối tượng dễ bị tổn thương hơn.
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu viêm màng não đóng vai trò vô cùng quan trọng vì:
- Hỗ trợ điều trị kịp thời: Viêm màng não do vi khuẩn có thể diễn tiến rất nhanh và nguy hiểm. Phát hiện sớm giúp nâng cao hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ tử vong.
- Ngăn ngừa lây lan: Một số loại viêm màng não (như do não mô cầu) có khả năng lây qua đường hô hấp. Phát hiện sớm giúp cách ly kịp thời và hạn chế dịch bệnh.
- Giảm thiểu di chứng lâu dài: Viêm màng não có thể để lại biến chứng nghiêm trọng như điếc, rối loạn thần kinh, suy giảm trí tuệ,… Việc điều trị sớm giúp làm giảm nguy cơ này.
Các biểu hiện viêm màng não thường gặp
Các triệu chứng viêm màng não có thể thay đổi tùy theo nguyên nhân, độ tuổi và thể trạng từng người, nhưng thường có một số dấu hiệu phổ biến dễ nhận biết như:
- Sốt cao, đau đầu dữ dội: Đây là dấu hiệu thường gặp, cơn đau đầu thường xảy ra ở vùng trán hoặc sau đầu, kèm theo sốt cao khó hạ.
- Cứng gáy, đau cổ: Người bệnh khó cúi đầu về phía trước do cơ cổ bị co cứng – dấu hiệu đặc trưng của viêm màng não.
- Buồn nôn, nôn ói: Xảy ra đột ngột, không liên quan đến bữa ăn, do áp lực nội sọ tăng ảnh hưởng đến vùng thần kinh trung ương.
- Rối loạn ý thức: Người bệnh có thể trở nên lơ mơ, mê sảng, hôn mê hoặc có cơn co giật – dấu hiệu cho thấy viêm đã ảnh hưởng nặng đến não bộ.
- Ban xuất huyết dưới da: Đặc biệt khi do vi khuẩn não mô cầu, cần xử trí y tế ngay.
- Nhạy cảm ánh sáng và âm thanh: Bệnh nhân dễ bị đau mắt, đau đầu khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh hoặc tiếng động lớn.
Ngoài ra còn có thể gặp:
- Đau nhức cơ và khớp
- Thở nhanh, khó thở
- Rối loạn vận nhãn
- Co giật
Giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng TPHCM cũng cho biết thêm, ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, triệu chứng thường không rõ ràng. Phụ huynh cần chú ý khi trẻ:
- Quấy khóc không dỗ được
- Bỏ bú, nôn trớ nhiều
- Thóp phồng (với trẻ sơ sinh)
- Phát ban hoặc co giật
Lưu ý: Nếu nghi ngờ viêm màng não, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc trì hoãn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Phương pháp ngăn ngừa viêm màng não
Viêm màng não là bệnh lý nguy hiểm, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu áp dụng đúng các biện pháp sau:
- Tiêm vắc-xin đầy đủ: Đây là cách hiệu quả nhất để bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Những loại vắc-xin quan trọng gồm: vắc-xin não mô cầu, phế cầu khuẩn và Hib – giúp cơ thể hình thành miễn dịch vững chắc chống lại viêm màng não.
- Giữ vệ sinh cá nhân: Thói quen rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, không dùng chung vật dụng cá nhân… sẽ làm giảm nguy cơ tiếp xúc với vi khuẩn, virus gây bệnh.
- Hạn chế tiếp xúc với người nghi ngờ mắc bệnh: Khi có người xung quanh có dấu hiệu viêm màng não, nên giữ khoảng cách, đeo khẩu trang nếu cần tiếp xúc để giảm nguy cơ lây nhiễm.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đều đặn, ngủ đủ giấc giúp nâng cao sức đề kháng, từ đó giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh hiệu quả hơn.
Kết luận: Viêm màng não có thể tiến triển rất nhanh và để lại hậu quả nặng nề nếu không được điều trị kịp thời. Do đó, việc nhận biết sớm triệu chứng và chủ động phòng ngừa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình. Nếu xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám.
